Iste one 1989. godine, kada je svlačena „gvozdena zavjesa“ s Evrope, kroz simbolično rušenje Berlinskog zida i skidanje bodljikave žice sa autrijsko-mađarske granice, Slobodan Milošević je, na Kosovu, pred „evropskom Srbijom“, objašnjavao da je na tom mjestu pet stoljeća ranije branjena Evropa od turske najezde. Nešto kasnije je Milošević odstupio do identifikacije s Evropom i, navukavši gvozdenu zavjesu nad krnjom Jugoslavijom, poveo Srbe u borbu protiv Evrope, Sjedinjenih Država i dobrog dijela ostatka svijeta.

Četvrt stoljeća nakon tih „pet vekova Kosova“, (Istočna) Evropa je sa smetljišta političke istorije uzela bačenu gvozdenu zavjesu i ponovo je navlači na sebe, budući suočena sa „islamskom najezdom“, kako to, u miloševićevskom maniru, u posljednje vrijeme sve češće govori premijer Mađarske.

Osim medievalne metodologije, odnosno logike logorske žice, kojom je bosanskosrpska filijala Miloševićeve politike opkruživala „Trnopolje“, „Keraterm“ i „Omarsku“, a kojom danas Orban opkružuje Mađarsku, zavodeći opsadno stanje, dva lidera dijele i (hotimično?) stupidnu, poatjeovsku koncepciju o Evropi kao o „kršćanskoj Evropi“. (Jasno da Orban – još uvijek – nema krvave ruke koliko Milošević.)

Ako je proces eurointegracija balkanskih zemalja, nakon ratova 90-ih, doveo do stanja u kojem se pričinjavalo da je evropskounijsko Über-Ich pobijedilo balkanoidno evropsko nesvjesno u procesu kreiranja identiteta Evrope 21. vijeka, grčka finansijska kriza, a posebno goruća izbjeglička kriza, jasno je pokazala da „Es“ nije obuzdano zanavijek; štaviše ono je začas ponovo postalo, ako još uvijek ne gospodarem situacije, onda svakako podjednako utjecajnim činiocem.

Građanski rat u Siriji

Evropa danas, kao i Evropa s početka posljednje decenije prošlog stoljeća, čiji je stub Evropska unija (odnosno nekadašnja Zajednica evropskih država), zasnovana je na ekonomskom-političkim idejama i praksi pobjednika u Francuskoj građanskoj revoluciji.

Moderni identitet Evrope ne samo da ne počiva na kršćanstvu, već je formiran nasuprot njemu, feudalnom ekonomskom poretku i oblicima političkog apsolutizma koji su se legitimisali pomoću njega. Moderni identitet Evrope počiva na ekonomskoj ideji i praksi slobodnog prometa roba, te na političkoj ideji i praksi građanskih prava i sloboda. Moderni identitet Evrope počiva na pravnim aktima, kojima su pitanja religijskog samoosjećanja skrajnuti u sferu privatnosti, tako da je religijsko ili etničko samopoimanje, u evropskoj legislativi, postalo irelevantno prilikom utvrđivanja prava i obaveza.

I kao što je Milošević shvatio da njegova „svi Srbi u jednoj državi“ politika i njegova zamisao ustavnog prava u kojem je entička pripadnost najvažnija nije u skladu sa evropskim vrijednostima, tek kad je Evropa posegnula za ekonomskim sankcijama, a kasnije i za vojnom intervencijom, tako ni Viktor Orban (ili poljsko-slovačke vlasti) neće ufrštuljiti da (moderni) identitet Evrope ni najmanje ne počiva na kršćanstvu, sve dok EU ne poduzme brutalnije korake od osuđujućih izjava protiv njegove anti-evropske političke ideologije i metodologije. Ako je već primjena neposredne vojne sile isključena onda nisu ekonomske ili slične sankcije.

Kad je nedavno Marin Le Pen utvrdila da Njemačka prima izbjeglice, jer ih želi iskoristiti kao jeftinu radnu snagu, podsjećala je s tom svojom „etičnošću“ na pojedine ljevičare, koji su američko-evropsku vojnu intervenciju protiv Miloševićevog režima kritikovali zbog „nečasnih“, „imperijalističkih“ motiva.

Jasno da je EU, prilikom zatvaranja granice Hrvatske sa Srbijom, dokazala da joj je važniji slobodan promet roba od prometa ljudi; ali očekivati, poput određenih marksista, da svjetske sile urade nešto dobro, vođene moralnim nalozima, a ne svojim interesima, jednako je infantilno kao i suditi neprestano o (ne)moralnosti, isključujući mogućnost da čin, koji nema motive moralne prirode, svejedno ima posljedice, koje su sa moralnog stanovišta odobrive.

Ako Njemačka, kao surovi kapitalist, daje azile za što više izbjeglica zbog toga što „predstavljaju jeftinu radnu snagu“, njen postupak bi, u moralnom smislu, imao bolje posljedice od lepenovskih razotkrivajućih elaborata, od Orbanove „evanđeoski“ motivisane politike ili od francusko-dansko-austrijske i ine gluhonijeme politike u vezi sa izbjegličkom krizom.

Nije problem što je vlada Angele Merkel, iz sebičnih, eksploatatorskih interesa, osigurala pravo azila za 800.000 izbjeglica godišnje, već što „njemačkim surovim kapitalistima“ ne treba još više „jeftine radne snage“. I što i ostali „surovi kapitalisti“ (francuski, danski, austrijski, itd.) između „jeftine radne snage“ i i stagnirajuće ekonomije kojoj radnici ne trebaju – biraju stagnirajuću ekonomiju kojoj radnici ne trebaju.

Dobrodošlica za izbeglice u Dortmundu

Da je Evropa bliža svom modernom identitetu, umjesto traumama koje su u vezi sa terorističkim napadima islamskih fundamentalista (u Francuskoj i Danskoj, u posljednje vrijeme), lakše bi se suočavala sa pitanjem izbjeglica. Neovisno o etničkom, rasnom ili religijskom identitetu, građani Evrope stiču svoja prava i obaveze u ekonomsko-političkom poretku. Ako tražite azil u Njemačkoj, a ne u Iranu ili Saudijskoj Arabiji, zato što mislite da je Njemačka bolje društvo, onda morate poštovati, ma kako vam to teško ili lako palo, i konceptualne pretpostavke na kojima počiva jedno takvo, sa islamskog ili marksističkog stanovišta, „nemoralno“ društvo: morate uvažiti da je stvarnost određena logikom slobodnog tržišta rada, a onda da postoji i ustavni propis o slobodi govora, itd.

Ne postoji konceptualni problem, koji bi strukturalno onemogućio proces integracija azilanata. Postoje samo javnosti u pojedinim zemljama, koje su istraumatizirane, a koje su velikoj mjeri same sebe istraumatizirale, i vlasti, koje bojeći se značajnog zadatka iz integracije, iz kojeg bi – po njemačkom modelu – mogle izaći kao jači nego što su bili, idu linijom manjeg otpora i potpaljuju totalitarne tendencije u političkom nesvjesnom svojih birača.

Intelektualistički prijedozi, kritički uvidi sa etičkog stanovišta i plemenito motivisane želje neće kanalisati dalje tokove stvarnosti u vezi sa izbjegličkom krizom. Ostaje nam tek da vidimo šta će se desiti i da se pseudohegelijanski nadamo kako će, nekakav Svjetski etički um, uz pomoć svog lukavstva, uspjeti da ostvari svoje planove, koristeći se neplemenitim interesima kreatora evropskog političkog bitka.